SIFIR ATIK DANIŞMANLIĞI

Sıfır Atık Danışmanlığı kapsamında, israfın önlenmesini, kaynakların daha verimli kullanılmasını, oluşan atığın miktarının azaltılmasını, etkin toplama sisteminin kurulmasını, atıkların geri dönüştürülmesini kapsayan atık önleme yaklaşımı olarak tanımlanan projede uzman kadromuzla danışmanlık hizmeti vermekteyiz. Verilecek hizmetin ana hedefi Sıfır Atık Yönetim sisteminin kurulması, izlenmesi ve sıfır atık belgesinin alınmasıdır. Sıfır Atık Yönetim sisteminin amacı ise Sıfır Atık Genel esaslarıyla hareket edecek bir yapının oluşturulması ve kurum bünyesinde bu esasların dışına çıkmanın kabul edilemez ilkeleri olmasının sağlanmasıdır.

Sistem kurulum süreçleri:

Çalışma ekibinin belirlenmesi, Planlama yapılması, Mevcut durum tespiti, İhtiyaç analizi, Eğitim ve Bilinçlendirme faaliyeti, İzleme, Kayıt tutulması ve İyileştirme faaliyetlerinden oluşmaktadır.

Sıfır Atık Yönetim Sisteminin kurulması ve sistemin sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla EK-1 listesindeki uygulama takvimindeki son tarihten önce aşağıdaki şartları sağlaması gerekmektedir:

I. Grup Mahalli İdareler Çevre Yönetim Birimi kurmak zorundadır.

II. Grup Mahalli İdareler En Az 1 Çevre Görevlisi çalıştırmak zorundadır.

III. Grup Mahalli İdareler Çevre Görevlisi bulundurmak ve/veya Çevre Danışmanlık Hizmeti almak zorundadır.

Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ni kuran bina ve yerleşkeler Danışmanlık Hizmeti Platin Sıfır Atık Belgesi’ni almak isteyenlerin Danışmanlık Hizmeti Alması zorunludur.

Sıfır Atık Danışmanlığı Kapsamında Sunduğumuz Hizmetler

Sıfır atık yönetim sistemi oluşturulurken aşağıdaki çalışmalar yapılır:

• Durum Tespiti
• Sıfır Atık İhtiyaç Analizi
• Eğitim ve Farkındalık Çalışmaları
• Tüm Noktalarda Atık Yönetimi
• Dokümantasyon
• Veri ve Gelişme Takibi
• Sıfır Atık Belgelendirme İşlemleri

Sıfır Atık Nedir?

İsrafın önlenmesini, atık oluşum sebeplerinin gözden geçirilerek atık oluşumunun önlenmesi ve azaltılmasını, daha sürdürülebilir ürünler tercih edilmesini, kaynakların verimli kullanımının sağlanmasını, atığın oluşması durumunda kaynağında ayrı toplanarak geri kazanımının sağlanması gibi hedefleri kapsayan sistemdir.

Amaç

Hammadde ve doğal kaynakların etkin yönetimi ile sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atık yönetimi süreçlerinde çevre ve insan sağlığının ve tüm kaynakların korunmasını hedefleyen sıfır atık yönetim sisteminin kurulmasına, yaygınlaştırılmasına, geliştirilmesine, izlenmesine, finansmanına, kayıt altına alınarak belgelendirilmesidir.

Kapsam

Atık Yönetimi Yönetmeliğinin EK-4 atık listesinde yer alan atıkları kapsar.
Sanayi işletmelerinden kaynaklanan atıklardan içerik veya yapısal olarak evsel nitelikli atıklara benzer olanlar hariç olmak üzere, bu işletmelerin faaliyetleri sonucunda oluşan proses atıkları Bakanlıkça kriterleri belirleninceye kadar bu Yönetmelikte tanımlanan sıfır atık belgesi kapsamında değerlendirilmez.

Esaslar

• Atık oluşumunun önlenmesi çalışmaları
• Döngüsel kaynak kullanımı
• Sürdürülebilir ürün tercihi
• Yeniden kullanım
• Geri Dönüşüm
• Enerjiye Dönüştürme
• Bertaraf

Sıfır Atık Yönetim Sistemi Nedir?

Atık oluşumunun önlenmesinden başlayarak atık durumuna geldikten sonra oluşan tüm atıkların özelliğine ve türüne göre kaynağında ayrı toplanarak çevre lisanslı atık işleme tesislerine gönderilmesine kadar geçen süreci içeren ve sıfır atık yaklaşımını hedef alan yönetim sistemidir.

Sıfır Atık Yönetim Sistemi Uygulaması Esasları

Üretim, tüketim ve hizmet süreçlerinde kaynakların verimli kullanılması amacıyla;
Atık oluşumunun önlenmesi için aşağıdaki çalışmaların koordine edilmesi;

• Kaynakların verimli kullanılması amacıyla sürdürülebilir üretim ve tüketim modelleri geliştirilerek dayanıklı, tamir edilebilir, yeniden kullanılabilir ve iyileştirilebilir ürünlerin tasarlanması, üretilmesi ve kullanılması esastır.
• Alternatifi olması halinde, tek kullanımlık/kullan at ürünler yerine yeniden kullanılabilir ürünlerin tercih edilmesine yönlendirilmesi,
• Tüketici ve ambalajlanan ürün için gerekli güvenlik ve sağlık düzeyini sağlamaya yeterli olandan fazla hacim ve ağırlıkta ambalaj kullanılmamasının sağlanması,
• Elektrikli ve elektronik eşyalar, tekstiller, mobilyalar, ambalajlar ile inşaat malzemeleri öncelikli olmak üzere, ürünlerin onarılması ve yeniden kullanımlarının sağlanması,
• Gıda atıklarının oluşumunun önlenmesi için gıdaların üretimi, tedarik zinciri ve kullanımı boyunca ilgili taraflarca gerekli önlemlerin alınması ve gıda atığı önleme planlarının hazırlanması,
• Gıda bağışı ve insani tüketim için gıdaların yeniden dağıtımlarını teşvik eden uygulamaların tercih edilmesi, gıdaların hayvan yeminde kullanılması veya işlenerek gıda dışı ürünlere dönüştürülmesi yerine öncelikli olarak insani tüketim amacıyla kullanımını sağlayacak tedbirlerin alınması,
• Ürünlere ve malzemelere ilişkin mevzuata halel getirmeksizin, ürünlerde ve malzemelerde tehlikeli madde kullanımının azaltacak önlemlerin alınması,
• Özellikle yeniden kullanıma veya geri dönüşüme uygun olmayan atıkların oluşumunun azaltılması,
• Atık oluşumunun önlenmesinin mümkün olmadığı durumlarda atıkların azaltılması,
• Ürün ve malzemelerin yeniden kullanım olanaklarının değerlendirilmesi esastır,
• Oluşan atıkların türlerine göre uygun olarak biriktirilmesi ve geçici depolanması sırasında çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde gerekli önlemlerin alınması esastır,
• Ayrı olarak biriktirilen atıkların karıştırılmadan toplanması ve öncelikle geri dönüşüm/geri kazanımlarının sağlanması, mümkün olmaması halinde ise çevre kirliliğine yol açmayacak şekilde nihai bertaraflarının sağlanması esastır,
• Atıkların maddesel veya enerji geri kazanımı amacıyla kullanılarak ekonomiye kazandırılması yaklaşımının öncelikli tercih edilmesi ve düzenli depolamaya gönderilen atık miktarının azaltılması esastır,
• Sıfır atık yönetim sistemi için idari, mali ve teknik açıdan verimlilik, sürdürülebilirlik ve halkın katılımı ilkeleri esas alınır,
• Sıfır atık yönetim sisteminin geliştirilmesi, yaygınlaştırılması, etkin bir şekilde uygulanması amacıyla bilinç ve farkındalık oluşturulması, çevreye duyarlı tutum, davranış ve faaliyetlerin teşvik edilerek desteklenmesi esastır,
• Sıfır atık yönetim sistemi kapsamındaki faaliyetler ve bu faaliyetlere ilişkin olarak istenen bilgi ve belgeler için Sıfır Atık Bilgi Sistemi kullanımı esastır.

Sıfır Atık Belgesi Nedir?

Sıfır Atık Yönetmeliği’nde yer alan hususlar çerçevesinde Sıfır Atık Yönetim Sistemini kuran yerlere verilecek belgedir.

Temel, Gümüş, Altın ve Platin şeklinde 4 farklı seviyede Sıfır Atık Belgesi mevcuttur. Yönetmeliğin EK-1 listesinde yer alan tüm işletmeler (mahalli idareler, bina ve yerleşkeler) Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi almak zorundadırlar.

Sıfır Atık Belgesi Nasıl Alınır?

Sıfır atık belgesi almak için öncelikle sıfır atık yönetim sistemi oluşturulması gerekmektedir. İlgili çalışmaların yapılabileceğine dair bir ortam hazırlamak bu belgeye başvurmak için öncelikli şarttır. Bu sistemi kuran tüm yerleşkeler ve yerel yönetimler başvuru yapabilir.

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri tarafından verilen sıfır atık belgesi farklı seviyelerde verilebilir. Temel belge alınabileceği gibi nitelikli belgelere de başvuru yapılabilir. İlk basamakta sıfır atık bilgi sistemine firmanın veya kurumun eklenmesi işlemi amirler tarafından yapılmalıdır. Bu sistemden daha önce ise Entegre Çevre Bilgi Sistemine kayıt olmak unutulmamalıdır.

Sıfır atık bilgi sisteminde alınmak istenen belgenin gerektirdiği tüm evraklar ve dokümanlar sisteme yüklenmelidir. Yaptığınız başvuru İl Müdürlükleri tarafından 1 ay içinde değerlendirilmektedir. İlk incelemede eksik belgelerin tespit edilmesi halinde ise başvuru sahiplerine eksiklerini tamamlamaları için bilgi verilir. Bu bilgiler başvuru süreci içinde olup toplamda 30 gün içinde temin edilmelidir. Belirtilen süre sınırı içinde eksik belgelerin tamamlanmaması, başvurunun reddine sebeptir.

Başvurular İl Müdürlükleri tarafından olumlu değerlendirilirse Temel Seviyede Sıfır Atık Belgesi almaya hak kazanırsınız. Yerel bazdaki kurum ve kuruluşlar temel belge alabilir ancak daha kalabalık ve üst düzey hizmet veren işletmelerin ise nitelikli belge almaları gerekir.

Gümüş, altın veya platin belgelerini alması zorunlu olan yerler arasında, 50 odadan daha çok mekanı olan konaklama tesisleri, il belediyeleri, 50 binden fazla nüfusu olan ilçe belediyeleri, limanlar, otobüs terminalleri, tren terminalleri, havalimanları, alışveriş merkezleri ve organize sanayi bölgeleridir.

Sıfır Atık Bilgi Sistemi

Sıfır atık bilgi sistemi Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından oluşturulmuş, verilerin online ortamda toplanmasını sağlamak amacıyla kurulmuş entegre bir sistemdir. Sıfır atıklarla ilgili veri girişlerinin yapıldığı bu sistem tüm ülke politikasının oluşturulmasına da katkı sağlamaktadır.

Bilgi sistemine girişler kurum amiri tarafından yapılmakta ve E-devlet sistemi üzerinden mümkün olmaktadır. Vatandaş girişi kısmından girilerek firma kaydı yapılmaktadır. Sisteme yapılacak girişler için firma bilgilerinin kapsamlı şekilde işlenmesi gerekmektedir.

Sıfır atık bilgi sistemine giriş için ise öncelikle firma ve tesis bilgilerinin kaydedilmesi ve EÇBS sistemine giriş yaptığınızda tesis listesine tıklamanız gerekmektedir. Üst tarafta uygulama ekle butonu yer alır. Kayıtlı değil bilgisi görünüyorsa Ekle kısmından firmanızı eklemeniz gerekiyor. Uygulamaya firmanızı dahil ettikten sonra gerekli veri girişleri yapılabilmektedir.

MAHALLİ İDARELER İÇİN UYGULAMA TAKVİMİ

BİNA VE YERLEŞKELER İÇİN UYGULAMA TAKVİMİ

SIFIR ATIK YÖNETİM SİSTEMİNİN KURULMASI İÇİN GEREKENLER

Mahalli İdareler İçin Gerekli Kriterler:

• Konutlardan tehlikesiz nitelikteki geri kazanılabilir kağıt, cam, metal, plastik atıkların diğer atıklardan ayrı olacak şeklinde en az ikili olmak üzere toplanması veya toplattırılması
• Cadde, sokak ve kamuya açık alanlara geri kazanılabilir atıklar ve diğer atıklar şeklinde en az ikili olmak üzere, atıkların ayrı biriktirilmesi için kolay ulaşılabilir yerlere yeterli sayı ve kapasitede biriktirme ekipmanının yerleştirilmesi
• Cadde, sokak ve kamuya açık alanlara ihtiyaca göre atık cam kumbaraları yerleştirilmesi
• Evlerden kaynaklanan atık ilaçların toplanması için atık ilaç biriktirme ekipmanı temin edilmesi
• Tekstil/giysi atıklarının toplanması amacıyla kumbaraların yerleştirilmesi ve bu atıkların yeniden değerlendirilmesi amacıyla çalışmaların yürütülmesi
• Bakanlığın belirlemiş olduğu esaslara uygun şekilde Atık Getirme Merkezi/Merkezlerinin ve toplama noktalarının kurularak faaliyete başlamış olması
• Atıkların toplanması amacıyla toplama programının belirlenmesi ve halkın bilgilendirilmesi, bu program çerçevesinde atıkların toplanması veya toplattırılması, sıfır atık yönetim sistemi kapsamında vatandaşın bilgilendirilmesi, hizmet kalitesinin artırılması ve sorunların çözümüne yönelik mobil iletişim hattı kurulması, Bakanlıkça hazırlanan mobil uygulamalara dahil olunması*
• Toplama noktaları ve atık getirme merkezlerinde biriktirilebilecek atık pil, bitkisel atık yağ, atık elektrikli ve elektronik eşya, atık ilaç gibi atıklar ile büyük hacimli atıkların buralara getirilmesine veya yerinden alınmasına yönelik planlama, bilgilendirme ve yönlendirme yapılması,
• Toptancı hallerinde ve pazar yerlerinde, gıda israfının önlenmesi amacıyla önlemlerin alınması ve oluşan gıda atıklarının geri kazanımının sağlanması amacıyla kaynağında ayrı biriktirilmesine yönelik sistem oluşturulması*, biyo-bozunur atıkların ayrı toplanarak geri kazanımı konusunda gerekli çalışmaların yapılması (Kompost, biyometanizasyon, vb.)
• Sorumluluk alanında uygulanan sıfır atık yönetim sistemine ilişkin verilerin kayıt altına alınması
• Sıfır atık yönetim sisteminin uygulanması konusunda farkındalık ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması
• İl Sıfır Atık Yönetim Sistemi Planına uyulması

Bina ve Yerleşkeler İçin Gerekli Kriterler:

• Oluşan tehlikesiz nitelikteki geri kazanılabilir kağıt, cam, metal, plastik atıkların diğer atıklardan ayrı olarak biriktirilmesi
• Oluşan atık pil, bitkisel atık yağ, atık elektrikli ve elektronik eşya ile diğer geri kazanılabilir atıkların ayrı olarak biriktirilmesi
• 1. ve 2. kriterlerde belirtilmeyen tehlikesiz ve tehlikeli özellik gösteren diğer atıklar ile tıbbi atıkların ilgili mevzuatına uygun olarak biriktirilmesi
• Biyo-bozunur atıkların, yoğun oluşum gösterdikleri çay ocakları, kafeterya, yemek hazırlama veya yemek servisinin yapıldığı yerler gibi noktalarda ayrı olarak biriktirilmesi
• Biriktirme ekipmanlarında renk kriterine uyulması, atığa özgü bilgilendirici işaret veya yazıların yer alması
• Tüm biriktirme ekipmanlarının ihtiyaca ve ilgili mevzuatında verilen kriterlerine uygun hacim, adet ve özellikte olması
• Biriktirilen atıkların ilgili idarenin toplama sistemine ve/veya izin ve/veya çevre lisansı bulunan atık işleme tesislerine teslim edilmek üzere, oluşturulan geçici depolama alanında toplanması
• Sıfır atık yönetim sistemine ilişkin gerekli bilgilendirme eğitimlerinin verilmesi
• Çevre Kanunu ve bu Kanun kapsamında hazırlanan mevzuat doğrultusunda almakla yükümlü olduğu izin ve/veya çevre izin/lisanslarının bulunması
• Depozito kapsamındaki ürünlerin satışını gerçekleştiren satış noktalarının; tüketiciler tarafından iade edilmek istenen depozitolu ürünlerin geri alınması ve toplanması amacıyla Bakanlıkça esasları belirlenen depozito yönetim sistemine katılım sağlaması ve uygulaması

DUO Çevre olarak konusunda uzman Çevre Mühendisi ekibimizle işletmenizin türü için en doğru Sıfır Atık seviyesini ve hedefleri belirleyerek çalışmaya başlayabiliriz.

Sıfır Atık Yönetmeliği